Slobodan Maldini: Leksikon arhitekture

Slobodan Maldini: LEKSIKON ARHITEKTURE I UMETNIČKOG ZANATSTVA

U septembru izlazi iz štampe moja nova knjiga "Leksikon arhitekture". Na 500 strana formata 24x28cm, sa preko 1900 odrednica i preko 1800 ilustracija u boji.

Slobodan Maldini: LEXICON OF ARCHITECTURE AND ART CRAFT

In September comes out my new book "Dictionary of Architecture". Including 500 pages format 24x28cm, with more than 1,900 entries and over 1,800 color illustrations.

Reč autora

Leksikon arhitekture i umetničkog zanatstva rezultat je autorovog dugogodišnjeg rada, započetog 1998, na proučavanju i sistematizovanju pojmova, istorije i stilova u arhitekturi. Кao samostalno autorsko izdanje 2005.

objavljena je Enciklopedija arhitekture Slobodana Maldinija koja je potom prerasla u višetomnu ediciju. Tokom rada na toj ediciji autor je često rаzmišljao o užoj, preglednijoj selekciji, sažimanju i daljoj stručnoj doradi

tekstova.

Ta zamisao realizovana je u ovom Leksikonu, u kojem su dati najznačajniji pojmovi koji se tiču istorije

i teorije arhitekture, arhitektonskih stilova, konstruktivnih i dekorativnih elemenata arhitektonskih objekata.

Arhitektura je ovde predstavljena opisom njenih bitnih karakteristika – istorijskih, stilskih, geografskih,

konstruktivnih, oblikovnih – kao umetnost koja je nastajala u kontekstu opšte kulture čovečanstva, imanentna

svim civilizacijama i društvima, razvijana pod uticajem tradicije, kulturnih i naučnih dostignuća. Autorova je

želja da ovom knjigom doprinese izgradnji realne slike istorijskog razvoja arhitekture, a da pritom ukaže na

današnje vrednosti ove umetnosti, njen značaj i uticaj na savremeni svet.

Koncepcija i izbor odrednica prilagođeni su širem krugu čitalaca kojima će Leksikon pružiti relevantne

informacije iz domena arhitekture, uređenja enterijera, izrade i dekoracije nameštaja i drugih srodnih oblasti.

Podaci su preuzimani iz pouzdanih, kritički odabranih izvora, pojmovi su opisivani činjenično, s težnjom ka

objektivnosti i preciznosti definicija i sa svešću o značaju razvoja i standardizacije stručne terminologije u

ovoj oblasti.

Autor nije težio sveobuhvatnosti već je nastojao da odrednice iz oblasti arhitekture i umetničkog

zanatstva obradi u četiri osnovne grupe članaka: arhitektonski pojmovi, arhitektonski stilovi, tipovi građevina,

nacionalni i regionalni pokreti i tendencije u arhitekturi. U središtu pažnje je arhitektura na evropskom tlu, ali

je opisana i ona koja pripada vanevropskim kulturama (staroegipatska, kineska, japanska, majanska i dr.).

Predstavljeni su i arhitektonski stilovi razvijeni pod uticajem kulturne tradicije Bliskog, Srednjeg i Dalekog

istoka. Pored pojmova iz arhitekture u Leksikonu su obrađeni i određeni pojmovi vezani za srodne nauke i

naučne discipline (geometrija), tehničke discipline (arhitektonske konstrukcije), urbanizam, likovne umetnosti

(vajarstvo, slikarstvo), dizajn, zanatstvo (izrada nameštaja, tehnike dekoracije).

Pri izboru odrednica autor se rukovodio opštim kriterijumima kojima se utvrđuje značaj određenog

pojma ili pojave u arhitekturi i kriterijumom učestalosti primene, odnosno obrade datog pojma u domaćoj

i svetskoj leksikografiji. Obrađene odrednice nezaobilazne su u svim značajnim leksikografskim izdanjima iz

oblasti arhitekture, a u savremenoj upotrebi su i u našoj stručnoj terminologiji. Od odrednice ABAKUS do odrednice

ŽRTVENIK, Leksikon u oko 1.900 članaka, uz više od 1.800 fotografija, opisuje razvoj arhitekture od antičkih

vremena do danas, tehnike gradnje i arhitektonske stilove u istorijskom rasponu od asirske i staroegipatske

do postmoderne arhitekture i savremenog dekonstruktivizma.

Posebna pažnja posvećena je opisivanju funkcionalnih karakteristika arhitektonskih objekata (upotreba

i namena), istorijskog i geografskog konteksta njihovog nastanka i razvoja, konstruktivnog sklopa, primene

dekoracije, ornamentike i dr. Analizirani su i kulturni, privredni, politički, verski i vojni uticaji, kao i uticaj

tradicije i nasleđa na razvoj arhitektonskih oblika i stilova.

U nameri da knjiga bude sažeta, nisu obrađivane biografske odrednice. Značajne arhitekte i drugi

autori i ličnosti (više od 1.600 imena) pomenuti u odgovarajućim tematskim člancima izdvojeni su u Indeksu

imena. Tako npr. u knjizi nema odrednice LE KORBIZJE, ali se ovaj čuveni arhitekta pominje u odrednicama:

ARHITEKTONSKA TEORIJA, CIAM, DOMINO, FUNKCIONALIZAM, INTERNACIONALNI STIL, MAŠINE ZA STANOVANJE, MODERNA ARHITEKTURA,

MODULOR, PET LE KORBIZJEOVIH TAČAKA ARHITEKTURE, RACIONALIZAM U ARHITEKTURI, RAVAN KROV, TEHNOLOGIJA I ARHITEKTURA, TEKUĆI

PROSTOR, UNIVERZALNI ARHITEKTA i dr. Indeks imena ne upućuje na brojeve stranica već na članke u kojima se imena

navode, što čitaocu ukazuje na to kom vremenskom i stilskom periodu, kojoj arhitektonskoj školi ili grupi

autor pripada. Ime Mikelanđela Buonarotija, npr., u Indeksu upućuje na odrednice: BAROK, CRKVA, ČINKVEČENTO,

ITALIJANSKA RENESANSA, RENESANSA, SKULPTURA U ARHITEKTURI, UNIVERZALNI ARHITEKTA. Strana imena su u člancima Leksikona

transkribovana, ali su u Indeksu, u zagradama, data i u izvornom obliku.

Odrednice su povezane uputnicama označenim asteriskom (*) koje čitaocu omogućuju da pronađe

veze unutar različitih grupa odrednica, a autoru da izbegne eventualno ponavljanje definicija i opisa istih ili

sličnih pojmova. Unutar pojedinih odrednica date su i pododrednice – uži pojmovi u direktnoj vezi s osnovnom

odrednicom – čime je redukovan broj obrađenih pojmova, a nije osiromašen sadržaj knjige.

Autor zahvaljuje za stručnu pomoć koju su mu prilikom pisanja tekstova pružile filolog Milanka Mirković i

arhitekta Branka Lancoš Maldini, kao i za razumevanje i podršku izdavača Službenog glasnika pri osmišljavanju

i pripremi ovog izdanja.