(Tekstovi za "Srpsku enciklopediju")
FAKULTET ZA GRADJEVINARSTVO I ARHITEKTURU UNIVERZITETA U PRIŠTINI
Fakultet za gradjevinarstvo i arhitekturu u Prištini je osnovan kao Viša tehnička škola u Prištini 1961. godine, a kao visokoškolstka akademska ustanova - tehnički fakultet počeo je da radi 1965. godine, sa ukupnim brojem 138 redovnih studenata, pet profesora i pet asistenata. Godine 1977. otvoren je odsek za arhitekturu. Usled nedostatka prostora, odlučeno je da se deo obrazovnih studija izmesti u Mitrovicu godine 1972/73. Godine 1988. po drugi put je izvršena transformacija fakulteta, kada je izdvojen u poseban fakultet odsek za gradjevinarstvo i arhitekturu.
Nastavni plan odseka za arhitekturu tokom perioda početka 1980-tih bio je zasnovan na nastavnim planovima arhitektonskih fakulteta u Sarajevu, Skoplju i Beogradu. Nastava je sprovodjena na taj način da su na arhitektonskom odseku gostovali predavači iz ove tri akademske ustanove, koji su predavali zasebne grupe predmeta. Bio je to vrlo smeo princip obrazovanja, koji je predstavljao eksperiment na prostoru bivše Jugoslavije. Ono pozitivno, što je ovakva koncepcija realizacije nastave donosila, bio je sklop najznačajnijih i karakterističnih uticaja arhitektonskih škola Beograda, Sarajeva i Skoplja, koji su za rezultat imalu izgradnju nove arhitektonske sredine, koja je bila oslobodjena lokalnih i usko tradicionalnih karakteristika i bila okrenuta prema spoljašnjim uticajima. Najznačajnija je bila katedra za arhitektonsko projektovanje, koju su nosili sarajevski profesori, medju kojima su bili: Živorad Janković, Branko Bulić, Momir Hrisafović i Milan Vojnović. Iz Skoplja su trag na obrazovanju mladih generacija arhitekata ostavili Georgi Konstantinovski, Aleksandar Prilepčanski i drugi. Iz Beograda, najznačajniji predstavnik u ovom periodu bio je Zoran Petrović, dok su kasnije radili Borko Novaković, Miodrag Ralević, Aleksandar Keković. Medju uticajnim predavačima sa područja Kosova izdvajaju se: Momir Vučić, Baškim Fehmiu, Šefket Pećanin, Dragomir Radulović, Ljuljzim Nidža, Mehdi Raci, Bekim Sokolji, Ljulje Pulja. Tokom perioda 1989-2007. godine, dekani Fakulteta za gradjevinarstvo i arhitekturu su bili: Vera Ivanović, Vukomir Savić, Fetah Hadžiju, Abdulah Zejnulahu, Fikret Ahmedi, Fevzi Beriša, Musa Stavileci.
Od 2001. godine dekretom vlade Republike Srbije, sedište Fakulteta tehničkih nauka je iz Prištine premešteno u Kosovsku Mitrovicu, gde radi kao paralelna obrazovna ustanova koja je formirana u odnosu na onu u Prištini, pod nazivom Univerzitet u Prištini fakultet tehničkih nauka. Program novog fakulteta je uskladjen sa beogradskim univerzitetom u ostvarivanju akademskih i strukovnih studijskih programa, obrazovanja kurseva u cilju kontinualne edukacije i drugih oblika studija. Fakultet u Kosovskoj Mitrovici organizovan je kao složena ustanova sa malim organizacionim jedinicama – katedrama i kabinetima sa pripadajućim naučnim oblastima i laboratorijama. Obrazovnu delatnost fakultet ostvaruje kroz akademske studijske programe prvog, drugog i trećeg stepena i naučno-istraživački i strični rad. Medju profesorima fakulteta su: Vladimir Raičević, Miloš Tomić, Tomislav Todić Slobodan Bjelić Nikola Maričić, Mile Petrović, Kemal Tahirbegović i drugi.
Pored Mitrovice, fakultet realizuje svoj program i u Gračanici.
Literatura:
The University of Prishtina 1970-2005, 35 annivery, special edition, publisher The University of Prishtina, 2005
Internet prezentacija Fakulteta tehničkih nauka Kosovska Mitrovica, http://www.ftnkm.info
Slobodan Maldini
ARHITEKTONSKI FAKULTET U BEOGRADU – POSLEDNJE DECENIJE XX VEKA
U periodu posle 1970. godine Arhitektonski fakultet u Beogradu je prošao nekoliko faza razvoja plana i programa nastave, sa manje ili više uspeha. Medjutim, sve ove faze su doprinele da se dobije nova i jasna forma nastavnog plana koja je u vellikoj meriusaglašena sa naučno-tehničkim razvojem i potrebama koje pred buduće akademske gradjane postavlja novo razvijeno društvo. Pored predmeta koji potiču iz osnovnih naučno-inženjerskih disciplina, uvedene su i grupe predmeta koje imaju nov i specifičan karakter kojim se arhitektura posebno izdvaja od drugih inženjerskih tehničkih nauka. Vredni su napomene sledeći stručni predmeti: sintezni projekat III, istorija umetnosti – estetika i simbolika, razvoj arhitekture i naselja – stare tehnike gradjenja, kartografija i urbana struktura, stilovi i urbane forme, principi bioklimatskog projektovanja i gradjenja, bioklimatska arhitektura, kvalitet arhitekture unutrašnjih područja, konstruktivna morfologija rekreativnih prostora, vrednovanje u arhitekturi i arhitektonska kritika, ekologija i prostorni razvoj i dr. Na fakultetu u ovom periodu postoje sledeće katedre: katedra za projektovanje, katedra za urbanizam i prostorno planiranje, katedra za statiku konstrukcija, katedra za materijalizaciju arhitektonskog prostora, katedra za vizuelne komunikacije, katedra za razvoj arhitekture i umetnosti. Na ovim katedrama značajno je učešće sledećih profesora: na katedri za projektovanje Branislav Kojić, Milorad Pantović, Ivo Kurtović, Uroš Martinović, Vojislav Damjanović, Djordje Simonović, Zoran Petrović, Branislav Milenković, Predrag Cagić, Svetislav Ličina, Branislav Mitrović, Aleksandar STjepanović, Mihailo Živadinović, Milan Lojanica, Petar Vulović, Aleksandar Keković Darko Marušić. Na katedri za urbanizam i prostorno planiranje: Branko Maksimović, Mihajlo Radovanović, Bogdan Bogdanović, Borko Novaković, Risto Galić, Petar Badovinac, Vladimir Bjelanov, Dimitrije Mladenović, Sima Miljković, Nada Lazarević-Bajec, Gavrilo Mihaljević. Na katedri za statiku konstrukcija su: Slobodan Romić, Djordje Zloković, Predrag Jovanović, Dušan Belajčić, Milan Lazić, Milorad Ristić, Dimitrije Rajić, Vojislav Kujundžić. Na katedri za materijalizaciju arhitektonskog prostora su: Svetozar Jovanović Petar Krstić, Predrag Zrnić, Miodrag Petrović, Vladislav Ivković, Ranko Trbojević, Krešimir Martinković, Gradimir Bosnić, Mirjana Mihajlović-Ristivojević. Na katedri za vizuelne komunikacije su: Petar Anagnosti, Djordje Ilić, Nenad Grujić, Aleksandar Radojević, Aleksandra Zdravković-Jovanović. Na katedri za razvoj arhitekture i umetnosti su: Djurdje Bošković, Slobodan Nenadović, Anka Stojaković, Jovan Nešković, Miloš Perović, Mirko Kovačević, Nadja Kurtović-Folić.
Medju nastavnicima Arhitektonskog fakulteta u Beogradu, članovi Srpske akademije nauka i umetnosti su: Aleksandar Deroko, Branislav Kojić, Nikola Dobrović, Bogdan Bogdanović, Ivan Antić, Milorad Pantović, Djordje Zloković, Milan Lojanica, Brano Mitrović.
Literatura:
Arhitektonski fakultet Univerziteta u Beogradu 1948-1995, Beograd, Arhitektonski fakultet, 1996
Slobodan Maldini
ODSEK (DEPARTMAN) ZA ARHITEKTURU NA FAKULTETU TEHNIČKIH NAUKA U NOVOM SADU
Ideja o obrazovanju arhitekata u Autonomnoj pokrajini Vojvodini, kao regionu sa mnogim specifičnostima, prisutna je na Fakultetu tehničkih nauka u Novom Sadu već decenijama. Zamisao je realizovana 1996. godine kada je osnovan Odsek za arhitekturu (danas Departman za arhitekturu i urbanizam), koji je i danas u intenzivnom i kontinuiranom razvoju. Prvi šef katedre bio je arhitekta Ranko Radović (1935-2005), koji je uticao na izradu nastavnog programa u kojem je osnovna ideja da se arhitektura i urbanizam proučavaju zajedno, ravnopravno, kao celina. Odsek za arhitekturu je bio koncipiran kao visoka inženjerska škola, a prvih godina rada predmete koji se odnose na arhitektonske konstrukcije i materijale predavali su profesori sa katedre za gradjevinu istog fakulteta.
Osim profesora Ranka Radovića, u nastavu na odseku arhitekture tokom prvih godina njegovog rada uključili su se i sledeći arhitekti: Dušan Krstić, Milan Rakočević, Zorica Savičić, Radivoje Dinulović, Slobodan Maldini, Branka Ralić, Darko Reba, Gordana Djilas, Lazar Kuzmanov, Ksenija Hiel i drugi, koji su doprineli razvoju nastavnog plana i programa odseka. Zajedno sa osnovnom nastavom, organizovane su i poslediplomske studije, na kojijma su, pored Ranka Radovića, aktivno učešće uzeli i sledeći profesori po pozivu: Branislav Milenković, Jovan Nešković, Dimitrije Mladenović, Radomir Folić (gradj.inž.) i drugi. Godine 2009. odsek za arhitekturu ima ukupno pet profesora, koje čine: Darko Reba, Radomir Folić (gradj. inž.), Nadja Kurtović-Folić, Predrag Šidjanin i Radovan Štulić.
Predmeti koji sačinjavaju studije na odseku za arhitekturu Fakulteta tehničkih nauka u Novom Sadu mogu se podeliti na sledeće grupe: grupa predmeta iz osnovnih inženjerskih disciplina (matematika, mehanika, ...), grupa predmeta iz oblasti društvenih nauka (sociologija, ekonomija, jezici....), grupa predmeta iz oblasti arhitektonskog projektovanja, grupa predmeta iz urbanističkog projektovanja, grupa predmeta iz oblasti istorije i teorije arhitekture, grupa predmeta iz oblasti oblikovanja unutrašnjeg prostora i dizajna, grupa predmeta iz oblasti teorije i interpretacije prostora u arhitekturi i urbanizmu, grupa predmeta iz oblasti projektovanja konstrukcija, primene materijala i organizacije građenja.
Departman za arhitekturu i urbanizam ima moderan i otvoren nastavni plan i program, u jedinstvu teorije i prakse, lokalnih uticaja i svetskih trendova, baziran na kombinaciji arhitekture kao umetnosti i kao građene sredine od velikog socijalnog, ekonomskog, tehničkog, kulturnog i razvojnog značaja. Multidiscilinarnost je osnovni pristup u učenju arhitekture na kojoj se na Departmanu za arhitekturu i urbanizam insistira. Zbog toga su nastavnim planom predviđeni različiti kursevi – od osnovnih disciplina, preko arhitektonskog i urbanističkog projektovanja, pejsažne arhitekture, unutrašnje arhitekture i dizajna, očuvanja graditeljskog nasleđa, do kurseva koji se bave specifičnijim temama.
Vrlo rano je Odsek imao niz stručnih projekata i studija za gradove i sela u Vojvodini, od Sremske Mitrovice do Kule i Apatina, od Bečeja do Novog Sada, od Bačkog Petrovca do Jaše Tomić, pa se sada u tom pravcu vode važni pregovori za nove angažmane. Odsek je nekoliko godina bez prestanka organizovao godišnje izložbe studentskih radova. Kako su ove izložbe izazvale ogromna interesovanja stručne i kulturne javnosti, tako su neke od tih izložbi bile prenete i u druge gradove (Sombor, Subotica, Zrenjanin, Bečej, Pančevo itd.).
Jedan od hodnika četvrtog sprata nastavnog bloka na fakultetu adaptiran je u Galeriju koja je dobila ime „Sava Šumanović“ u kojoj se raznolike izložbe održavaju tokom cele godine i sa velikim uspehom. Osim studentskih radova u Galeriji su izlagani i učenički radovi srednjih škola kao i radovi istaknutih arhitekata kako sa domaće tako i sa inostrane scene. U želji da se arhitektura i urbanizam što više približe studentima kao i ostalim zainteresovanim građanima u amfiteatru „Ranko Radović“, na istom spratu, organizuju se brojna predavanja i gostovanja istaknutih ličnosti, pre svega iz oblasti građene sredine, namenjena široj kako stručnoj tako i kulturnoj javnosti.
Literatura:
11 godina departmana za arhitekturu i urbanizam, katalog izložbe, Muzej Vojvodine, Novi Sad, 2008.
Sajt Fakulteta tehničkih nauka – Novi Sad – departman za arhitekturu http://www.arhitektura.ftn.ns
Slobodan Maldini
No comments:
Post a Comment